Vücut Kitle İndeksi 35 – 40 arasında olmakla birlikte obeziteye bağlı hastalıkları bulunan kişilerde (kardiyovasküler hastalıklar, yoğun diyabet, kırısrlık,eklem rahatsızlıkları, solunum problemleri) ve bu oranın 40 veya üzerinde olduğu bireylerde obezite hastalığını tedavi etmek için sindirim sistemlerine cerrahi girişimde bulunulmasına obezite cerrahisi denilmektedir. Obezite cerrahisinde hangi yöntemin tercih edileceği hastadan hastaya değişmektedir. Cerrahi işlem öncesinde diğer tüm tedavi yöntemlerini uygulandığı (diyet programı, egzersiz programları, davranış modifikasyonu ve ilaçlar) ancak başarı sağlanamayan hastalar için obezite cerrahisi devreye girmektedir. Bariatrik cerrahinin başarısı büyük ölçüde hastanın ameliyat sonrası benimsediği davranış ve yaşam tarzı değişikliklerine bağlıdır. Hastalar cerrahi prosedür sonrası diyetisyen tarafından belirlenen diyet planına titizlikle uymalı ve ayrıca beslenme ve egzersize karşı tutumlarını değiştirmek için davranışsal terapiye katılmalıdır.
Prof. Dr. Baris DEMIRIZ


Obezite cerrahisi kimlere uygulanabilir? Obezite cerrahisi kimler için uygundur?
- Vücut kitle indeksi 35-40 arası olup kardiyovasküler hastalıklar, Tip 2 diyabet, kısırlık, NAFLD, steatohepatit (NASH), hipertansiyon, uyku apnesi gibi obezite kaynaklı hastalıkları bulunan kişiler
- Vücut kitle indeksi 40’ın üzerinde olan hastalar
- Bir yıllık uzman denetiminde tıbbi beslenme, egzersiz ve medikal tedavi gibi yöntemlerle zayıflayamayan hastalar
- Aşırı alkol bağımlılığı veya uyuşturucu madde bağımlısı olmayan kişilerde
- Ameliyata engel sağlık durumu olmayan kişiler
- Anlama ve uyum kabiliyeti tam olup, cerrahi prosedür sonrası sonrası tıbbi ekiple eşgüdümlü olabilecek kişiler.
Tedavi Süresi
1 Hafta
Operasyon Süresi
2 – 3 Saat
Teknikler
Açık / Kapalı
Anestezi
Genel
İlaç
İlaçlar Dahil
Net Sonuç
3 – 12 Ay
Kontrol
6.Gün
Destek
Ömür Boyu
Mide bandı (Mide kelepçesi)
Doktor ameliyatla yemek borusunun hemen altındaki midenin üst kısmına biyouyumlu ayarlanabilir bir bant yerleştirir böylece mide iki kısma ayrılır. Bant iğne ile ciltten şişirilebileceği veya söndürülebileceği karın duvarındaki deri altına yerleştirilen bir erişim portuna tüp vasıtasıyla tutturulur. Bandın mideye yerleştirildiği yer, kum saati şeklinde görünür. Bu cerrahi yöntemle yenilen yemekler üst kısımda toplanmakta ve alt kısma geçmemektedir. Bu yöntem günümüzde daha az rağbet görmektedir. Zira hormonlar beyne yiyebilmeleri için sinyal gönderirken, kelepçe takılan mide bu duruma izin vermektedir. Açlık hissi sürekli devam etmekte, kişi aç olduğu için yemek yemeye devam etmektedir. Nitekim bu durum da kusmaya neden olmaktadır.
Tüp mide ameliyatı (Sleeve Gastretomi)
Tüp mide ameliyatı (Sleeve gastrektomi) midenin büyük bir kısmının 100-150 ml mide tüpü bırakılarak çıkarıldığı cerrahi bir işlemdir. İşlem sırasında midenin belli bir bölümü cerrahi işlemle çıkartılır ve geriye tüp şeklinde (muz gibi görünür) bir mide bırakılır. Ayrıca midenin açlık hormonu salgılayan bölümü çıkarıldığı için hastada açlık hissi azalır. Yani midenin dolu olduğu hissi aşırı yemeyi önlemiş olur. Tüp mide ameliyatı işlemi kısıtlayıcıdır, besin maddelerinin emilimi bu yöntemle bozulmaz. Gıdaların emilimi aynı şekilde devam ettiğinden hastanın yardımcı vitamin ya da mineral takviyesi alması gerekmemektedir. Tüp mide yönteminin uygulanması diğerobezite cerrahisi türlerine göre nispeten daha kolaydır. Tüp mide ameliyatının başarısı kalıcıdır; ancak bu yöntemin doğru kişilere uygulanması büyük önem taşır. Cerrahi prosedür öncesinde ve sonrasında hastalar diyetisyen tarafından görülmelidir. Diyetisyenin buradaki görevi hastalara yiyeceklerini reçete etmesidir. Operasyon sonrasında 24-48 saat arasında hastaya radyolojik kontol uygulanmalıdır. Bu uygulama ameliyat sonrasında komplikasyon olup olmadığını ortaya koyan radyolojik bir tetkiktir. Unutulmamalıdır ki tüp mide operasyonu ve sonrası yakın doktor takibi gerektirmektedir. Tüp mide ameliyatı uygulanan hastalar birinci, ikinci, dördüncü hafta, 3, 6, 9, 12, 18 ve 24 ay kontrollerini kesinlikle aksatmamalıdır.
Mini gastrik bypass nedir?
Mini gastrik bypass, hacim kısıtlayıcı tekniklerle karşılaştırıldığında daha iyi kilo kaybı ve komorbid hastalıkların iyileşmesinde daha etkili olması yönünden ön plana çıkmaktadır. Benzer bir teknik olan Roux en Y Gastrik Bypass’a (RYGB) nazaran daha az anastomoz ile gerçekleştirilebilen uygulanması kolay, perioperatif komplikasyonları düşük bir teknik olarak birçok merkez tarafından sıklıkla tercih edilmektedir. Mini-Gastrik Bypassta özel stapler aletleri kullanılarak mide bir tüp şeklinde oluşturulmaktadır. Bu yeni oluşturulan mide poşu uzundur.
Duodenal Switch cerrahisi
Duodenal Switch cerrahisi de gastrik bypass gibi, hem kısıtlayıcı, hem de emilimi azaltıcı etkileri olan cerrahi prosedürlerdendir. Bu yöntem çoğunlukla vücut kitle indeksi 50 Kg/m2’den fazla olan kişiler için veya Tip 2 diyabet tedavisinde uygulanmaktadır. Duodenal Switch obeziteye bağlı diyabet, hipertansiyon gibi hastalıkların tedavisinde etkili bir yöntemdir. Ancak kötü kokulu ishal gibi bazı yan etkileri vardır. Ayrıca Duodenal Switch ameliyatı olan hastalar diğer obezite cerrahi uygulanan hastalara göre daha uzun süre hastanede kalmaktadırlar. Emilimi azaltıcı etkileri olan Duodenal Switch cerrahisi sonrası vitamin, demir ve protein eksiklikleri de sıkça görülmektedir.
Robotik obezite cerrahisi
Tüm dünyada laparoskopik olarak gerçekleştirilen obezite ameliyatlarında da kullanılmaya başlanması, doktor ve hastaya özel ayrıcalıklar sunmaktadır. Obezite hastalarının anatomik yapıları nedeniyle bu tür ameliyatlarda ekstra gerekli olan hassasiyet, robotun titremeyen kolları ve hastanın karın bölgesinde büyük bir incelikle hareket edebilme özelliği ile sağlanabilmektedir. Cerraha üç boyutlu ve yüksek çözünürlüklü bir görüntü sağlayan robot teknolojisi, işlemin gerçekleştirildiği bölgeye komşu olan organ, doku ve sinirlerin korunmasına da olanak tanımaktadır. Bazı grup uygun hastalarda ameliyat kesisi oluşturmadan birkaç ya da tek delikten yapılabilen işlemler, hastalardaki estetik kaygıları ortadan kaldırmaktadır.


Obezite cerrahisi sonrası beslenmede nelere dikkat etmeliyim? Tüketilmesi gereken besinler nelerdir?
Diyet Planı (Ameliyat Sonrası)
Ameliyat sonrası diyet planı uygulanan cerrahiye göre doktorunuz ve diyetisyeniniz tarafından düzenlenecek olup birkaç aşamada devam edebilir .
Aşama 1: Sıvı Diyet
Ameliyattan sonraki günlerde hastaların sıvı beslenme dönemine girmesi gerekir. Sıvı beslenme döneminde öncelikle ‘berrak sıvı’ diyeti tamamlanır ve birkaç gün sonra ‘sıvı’ gıdalara geçiş yapılır.. Bundan sonra hangi tip sıvıların alınabileceği konusunda kademeli değişiklikler olacaktır.
- Yağsız süt
- Çorba ve et suyu
- Kafeinsiz çay veya kahve
- Şekersiz meyve suyu
Aşama 2: Püre diyet
Sıvı gıdaların yavaş yavaş terk edildiği ve daha kıvamlı besinlere geçiş yapıldığı bu dönem püre diyet olarak adlandırılır. Tüketilecek besinlerin blender yardımıyla püre kıvamına getirilmesini gerektiren püre diyet döneminde besinlerin yavaş yavaş alınması önerilir. Baharatlar mideyi tahriş edebilir, bu dönemde baharatlı yiyeceklerden tamamen kaçınmak gerekmektedir. Omlet ve konserve balık (tuna ya da somon) gibi besinler püre diyeti ile uyumlu değildir. Bu beslenme aşamasında vurgulanan proteinden zengin besinler olsa da meyveler ve sebzeler pürede yer alabilir.
Püre diyet döneminde çoğunlukla çekirdeksiz meyveler tercih edilir. Muz, şeftali, kayısı, armut, ananas, kavun gibi meyveler genellikle bu aşamada tavsiye edilir. Diyetisyen ayrıca domates, ıspanak, havuç ve yeşil fasulye gibi püre sebzeleri de diyet programına ekleyebilir.
Aşama 3: Yumuşak diyet
Bu aşamada doktorunuz, sulu, yumuşak ve kolay çiğnenebilen yiyecekler tüketmenizi önerecektir. Yiyecekler kesinlikle hızlı tüketilmemeli ve mümkün olduğunca çok çiğnenmelidir. Yumuşak diyetler 5., 6., 7. ve 8. haftalarda uygulanır. Hedef günde 60-80 gram proteindir. Protein kaynaklı besinler arttığı için protein desteği azaltılır. Protein kaynaklı besinler ilk tüketilir. Akabinde sebzeler, meyveler ve sonra tahıllar tüketilmelidir.
Bu aşamadaki besinlerden bazıları şunları içerir:
- Rafadan yumurta
- Yağsız dana kıyma
- Et ve tavuk suyu
- Kompostu suyu
- Yağsız süzme peynir
- Az yağlı omlet
- Tavuk (Öğütülmüş)
Aşama 4: Standart diyet
Obezite cerrahisi sonrası standart diyete 9. haftada başlanır. Bu diyette hedef protein alımı 60-80 gramdır. Protein kaynaklı besin tüketimi arttığı için protein desteği azaltılır. Nemli yumuşak etler daha iyi tolere edilir. Hedef sıvı tüketimi günlük yaklaşık 1800 ml’dir. Öğünlerde sıvı tüketmekten kaçınmaya devam edilir ve öğün sonrası sıvı tüketimine devam etmek için 30 dakika beklenmelidir. Marul ve havuç gibi çiğ sebze tüketimine başlanabilir. Ancak salatalık gibi sert yüzeyli ve büyük tohumlu olan besinlerden kaçınılmalıdır. Ameliyattan üç ay sonra diyetin çeşitliliği arttırılabilir ve tüm besin gruplarındaki besinler tüketilebilir.
Obezite cerrahisi sonrasında beslenmede genel olarak dikkat edilecek hususlar şunlardır:
- Daha fazla öğün yapılmalı ve küçük porsiyonlar tercih edilmelidir.
- Yiyecekler çok iyi çiğnenerek yenmelidir.
- Düzenli egzersiz ve spor yapılmalıdır.
- Yemeklerden 10-15 dakika önce ve 20-30 dakika sonra su ve diğer sıvı içecekler tüketilmemelidir.
- Öğünlerde katı ve sıvı yiyecek ve içecekler bir arada tüketilmemelidir.
- Su içme miktarına dikkat etmek önemlidir. Bir günde yudum yudum gerekirse pipet kullanarak 1litre su içilmeli, su miktarı 1,5-2 litreye zamanla çıkarılmalıdır.
- Rutin kontroller atlanmamalıdır.
- Ameliyattan sonraki süreçte protein açısından zengin diyet uygulanmalıdır.
- Endokrinoloji, diyabet ve metabolizma hastalıkları ve beslenme uzmanlarının önerdiği vitamin ve mineral desteklerini alınmalıdır.
Obezite cerrahisi sonrası ne kadar kilo vereceğim?
Her hasta seçtiği ameliyat seçeneğine göre farklı bir deneyim yaşayacaktır. Sürekli dengeli beslenen ve egzersiz yapan hastalar en iyi sonuçları alır. Bunlarla birlikte Gastrik bypass hastaları fazla kilolarının ortalama % 60-80’ini kaybederler. Tüp mide ameliyatı olan hastalar ise fazla kilolarının ortalama % 50-70’ini kaybederler.
Obezite cerrahisi sonrası yemek yemekten artık zevk alamayacak mıyım?
Obezite cerrahisinin, kişilerin gıdalardan alacağı tat ve haz konusunda engelleyici bir sonucu olmayacaktır.
Ameliyat için hastanede ne kadar kalmam gerekiyor?
Hastanede kalış süresi ortlama 1-2 gecedir.
Ne zaman işe dönebileceğim?
Çoğu hasta ameliyattan sonraki 2-3 hafta içinde işe dönebilir, ancak gereken süre kişiye ve yaptıkları işin türüne göre değişir.
Ameliyattan sonra diyetim nasıl değişecek?
Ameliyattan sonra diyetin ilerlemesi konusunda bilgilendirileceksiniz. Başlangıçta, hastalara berrak sıvı diyeti uygulanır; ancak ameliyattan üç ay sonra diyetin çeşitliliği arttırılabilir ve tüm besin gruplarındaki besinler tüketilebilir.
Obezite cerrahisi ne kadar etkilidir?
Kilo vermek için mide küçültme ameliyatı olmuş hastalar arasında yapılan araştırmalar mide küçültme ameliyatı olmuş kişilerin, olmayanlara kıyasla, daha düşük oranda obeziteyle ilişkili kanserlere yakalandığını ortaya koymuştur. Bunun nedeni sadece diyet ve spor ile hedeflenen kilo kaybı vücutta %7-10’luk bir kilo kaybıyla sonuçlanırken, mide küçültme ameliyatı ve sonrasında uygulanan beslenme programları ile %30 oranında kilo kaybını sağlamaktadır.
